Chuan
Chuebes Lardero
Buen diya de Chubes Lardero, GaRzeta.
Que poliu ye que’n Aragón que remane o nuestro grán diya de l’ardo (de grasa o grasiento)
Dende antis más,
asaber-lo cuando,
en a nuestra tierra «todo Aragón» zilebramos iste diya.
Biene dau perque ta ista calendata,
cuasi tot ya eban feito o mondongo,
y n’o granero a lo zierzo,
ne eban, lo tozin feito churizos, u longanizas, morziellas, guarreñas, y es perniles.
Ye un feito relichioso,
parellano a o musulmán,
«con o suyo ramadan».
Ta nusatros es cristianos,
ne femos con «a cuaresma»
que maitin biernes empezipia,
y per cuasi obligazión,
tot es fieles ne cumpliban.
Güei Chuebes Lardero,
que en castellan sinifica…
«Jueves de grasa»
Yera o zaguer diya,
dica que remataba a cuaresma,
que n’as casas podeban minchar carne, u cualsiquiers grasas animals.
Ye per ixo que se i clama asinas, «Chuebes Lardero»
En bels lugars,
como ye en ‘Alagón,
se’n zarran de tardi tas as botigas,
os colexios tamien fan fiesta,
y cuasi to lo lugar,
se’n ban como si una romeria esta-se ta O Caragol,
a minchar-se la tortiella,
feita con güegos y.. churizo u longaniza,
ficada en una torta de pán,
que cuasi no se’n ne pueden minchar.
En atros lugars como Borxa,
se zilebra,
y tamién se dit Chuebes Lardero,
y cuasi to lo lugar, se’n ba,
a ra Güecha (rio que hemos)
u ta ras bodegas,
u a San Chorche (ermita)
u los ninosta ras eras a chugar to futbol.
En antis más,
As mais mos ne paran un palmo de longaniza y unatro de churizo,
abegadas con un pomo d’augua.
Una u dos naranchas y un platán,
y a chugar toda tardi.
Ta rematar bien o diya
mos ne feban una pelicla ta ninos en o zine, a 3 pezetas, cada dentrada,
y.. a dormir, Chuebes Lardero.
Y ya dica dimpues de Semana Santa ,
denguna casa prebaba cosa de lardo (grasa).